返回目录:诗词赏析

《东坡记游卷》为纸本,纵13.4厘米,横269.6厘米,款署“癸酉八月十二日步月宿东禅寺书此,枝山祝允明”。现藏辽宁省博物馆。

卷首题“东坡记游”,卷末落款:“癸酉八月十二日,步月宿东禅寺书此。枝山祝允明。”整卷共书录苏东坡记游类文章9篇,为《记承天寺夜游》《游沙湖》《游白书付过》《记游庐山》《记游松风亭》《儋耳夜书》《忆王子立》《黎蒙子》《记刘原父语》(末篇文字有缺)。首篇《记承天寺夜游》是苏东坡极有名的短篇,全文曰:元丰六年十月十二日夜,解衣欲睡,月色入户,欣然起行。念无与为乐者,遂至承天寺寻张怀民。怀民亦未寝,相与步于中庭。庭下如积水空明,水中藻荇交横,盖竹柏影也。何夜无月?何处无竹柏?但少闲人如吾两人者耳。



























卷尾王宠跋曰“辛巳八月廿又二日,王宠观于清贤堂”。

文彭隶书长跋:我朝善书者不可胜数,而人各一家、家各一意,惟祝京兆为集众长。盖其少时,于书无所不学,学亦无所不精。此卷乃全法钟太傅,而用笔遒劲伟丽,出入清臣诚悬间,盖能用太傅指与大令腕者也。三桥文彭。

祝允明(1460-1526)
字希哲、晞喆。因右手多生一指,故自号支指生、枝指生、枝指山人、枝山、枝山居士、枝山樵人等。世称“祝京兆”。长洲(今江苏吴县)人,自幼就聪慧过人,五岁时能写一尺见方的大字,九岁会作诗,以后博览群书,诗文有奇气。弘治五年(1429)中举,以后便久试不第, 正德九年(1514),他被授为广东兴宁县知县,在岭南五年,后升任为应天(今南京)府通判,正德十四年(1519)年称病还乡。他的仕途与他的祖辈和儿子来说,都相差甚远,实际上他是一个不得意的文人。他和唐寅等人意气相投,玩世狂放。与唐寅、文徵明、徐祯卿并称为 “吴中四才子”。晚年,他喜独居作诗文,崇尚魏晋风流和禅宗,生活更加放浪形骸而不乐拘检,甚至玩世不恭,在吴门派中,他算最具有文人特质的一位。
祝允明父为徐有贞女婿,自己又是李应祯之婿,祖父祝颢为进士,曾官至山西布政司右参政,相信在这样的环境里,他受到多方面的熏染。《明史.文苑传》称其“能诗文,尤工书法,名动海内。”
他的楷书早年精谨,师法赵孟頫,褚遂良,并从欧,虞而直追“二王”,其书《出师表》谨严浑朴。晚年,临写《黄庭经》不注重点画的形似,而结构疏密,转运遒逸,神韵益足。嘉靖末的书法家王樨登说:“古今临《黄庭经》者,不下十数家,然皆泥于点画形似钩环戈磔之间而已,......枝山公独能于矩绳约度中而具豪纵奔逸意气。”他的草书师法李邕,黄庭坚,米芾,功力深厚,晚年尤重变化,风骨烂熳。人称:“枝山草书天下无,妙酒岂独雄三吴!” 清代朱和羹《临池心解》认为:“祝京兆大草深得右军神理,而时露伧气;小草则顿宕纯和,行间茂密,亦复丰致萧远,庶几媲美褚(遂良)公。”
代表作有《草书贾至大明宫早朝诗轴》,《箜篌引(即草书曹植诗手卷)》和《赤壁赋》等,流利洒脱,奔放不羁。《名山藏》说:“允明书出入晋魏,晚益奇纵,为国朝第一。”